послание Президента от 31.01.2017

«Қазақстанның

үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік»

Құрметті қазақстандықтар! Мен Қазақстан халқына жаңа дәуір қарсаңында сөз арнап отырмын. Еліміз өзінің 25 жылдық даму кезеңінен абыроймен өтті.

Біз елімізді мақтан тұтамыз. Табыстарымыз бен жетістіктеріміз туралы. 2017 жылдың басынан бастап Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңесінің мүшесі болды.

Биыл Астанада «ЭКСПО-2017» халықаралық көрмесі өтеді. Мұндай өте маңызды әлемдік деңгейдегі іс-шараны біз ТМД және Орталық Азия елдерінің арасында бірінші болып өткіземіз. Алматыда Универсиада-2017 спорт ойындары

өтіп жатыр.  Оған 57 мемлекеттен 2 мыңнан астам  спортшы мен делегация мүшелері қатысуда.

Осының барлығы Қазақстанның халықаралық аренада жоғары беделге ие болғанын және саясатымыздың дұрыстығын көрсетеді. Қазақстан 2050 жылға қарай әлемдегі ең алдыңғы қатарлы 30 мемлекеттің қатарына қосылуға

тиіс. Біз осы мақсатқа қарай табандылықпен ілгерілей береміз.

Жаһандық бәсекелестіктің өсуі және әлемдегі тұрақсыздық жағдайында, 2012 жылы халқыма

ұсынған «Қазақстан-2050» стратегиясының өзектілігі арта түседі. Біз қиындықтарды уақтылы болжай алдық.

«Нұрлы жол» экономикалық саясатының және «100 нақты қадам» Ұлт жоспарының нәтижесінде

осынау қиын, жаһандық трансформацияның алғашқы кезеңінен лайықты өтіп келеміз. Тек 2014-2016 жылдар аралығында біз экономиканы қолдауға қосымша 1,7 триллион теңге жұмсадық. Мұның барлығы экономикалық өсімді және бизнесті қолдауға, 200 мыңнан астам жаңа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік берді.

Нәтижесінде, 2016 жылы біз ішкі жалпы өнімнің 1% өсімін қамтамасыз еттік. Бұл қазіргі күрделі жағдайда айтарлықтай маңызды. Әлем қарқынды түрде өзгеріп келеді. Болашағын айқындап, сын-қатерлерді күтіп отырмастан, оған табанды түрде қарсы тұра алатын халық қана жеңіске жетеді.

Әлемде кезекті, Төртінші өнеркәсіптік революция басталды. Бүгін мен Қазақстанды Үшінші жаңғырту жөнінде міндет қойып отырмын. Елдің жаһандық бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін экономикалық өсімнің жаңа моделін

құру қажет.

Қазақстанның Бірінші жаңғыруы бәріміздің есімізде. 25 жыл бұрын КСРО-ның қирандысынан

шығып, өз жолымызды қалай бастағанымыз жадымызда тұр. Сол кезде біздің буын іргетасынан бастап қолға алып, әлем картасында болмаған жаңа мемлекет құрды. Екінші жаңғыру «Қазақстан-2030» стратегиясының қабылдануымен және жаңа елорда – Астананың салынумен басталды. Оның нәтижелі болғаны дау тудырмайды. Еліміз экономикалық тұрғыдан артта қалған аймақтан шығып, әлемдегі

экономикасы бәсекеге қабілетті 50 мемлекеттің қатарына кірді.

Үшінші жаңғыруды бастауға тиіспіз. Бұл жаңғыру – қазіргі жаһандық сын-қатерлермен күрес жоспары емес, болашаққа, «Қазақстан-2050» стратегиясы мақсаттарына бастайтын сенімді көпір болмақ. Ол Ұлт жоспары – «100 нақты қадам»

базасында өткізіледі.

  Бес негізгі басымдығын. Экономиканың әлемдік өсімінің орта деңгейден жоғары қарқынын қамтамасыз етуге және 30 озық елдің қатарына қарай тұрақты түрде ілгерілеуге лайықталған.

Бірінші басымдық – экономиканың жеделдетілген технологиялық жаңғыртылуы. Біз цифрлық технологияны қолдану арқылы

құрылатын жаңа индустрияларды өркендетуге тиіспіз. Бұл – маңызды кешенді міндет.Үкіметке «ЭКСПО-2017» нысандарының бірінің базасында IT-стартаптар халықаралық технопаркін құруды тапсырамын. Ол әлемнің барлық елінен кәсіпкерлер мен инвесторлар тартудың платформасы болуға тиіс.

Екінші кешенді міндет. Жаңа индустриялар құрумен қатар дәстүрлі базалық салаларды дамытуға серпін беруіміз керек.

Бірінші. Еңбек өнімділігін айтарлықтай арттыру керек. Бұл жердегі негізгі фактор Төртінші

өнеркәсіптік революция элементтерін жаппай енгізу болуға тиіс.

Екінші. Басымдығы бар салалардағы бәсекеге қабілетті экспорттық өндірісті дамытуды көздейтін индустрияландыруды

жалғастыру керек. Үшінші. Экономикалық өсімнің тұрақтылығы үшін елдің тау-кен металлургиясы мен мұнай-газ кешендері өзінің стратегиялық маңызын сақтауға тиіс.

Төртінші. Аграрлық сектор экономиканың жаңа драйверіне айналуы керек. Үкімет пен әкімдерге мынадай тапсырмалар

беремін: біріншіден, субсидияларды бөлу қағидаларын қайта қарастырып, біртіндеп өнімді сақтандыруға көшу қажет;

екіншіден, бес жыл ішінде 500 мыңнан астам жеке үй шаруашылықтары мен шағын фермерлерді кооперативтерге тартуға

мүмкіндік беретін жағдай жасау керек; үшіншіден, өнімнің өңдеу сапасын жақсартып, тауарларды сақтаудың, тасымалдаудың және өткізудің тиімді жүйесін құру қажет; төртіншіден, еңбек өнімділігін белсенді түрде арттырып, өндіріс шығындарын төмендету керек;

бесіншіден, жерді пайдалану тиімділігін арттыруға тиіспіз.

Үшінші кешенді міндет – еңбек нарығын жаңғырту. Жаңа технологиялардың енгізілуіне байланысты дәстүрлі салаларда еңбек ресурстары босап қалатын болады.

Екінші басымдық – бизнес-ортаны түбегейлі жақсарту және кеңейту. Оны орындау үшін қазіргі кезеңде мынадай қадамдар жасалуы қажет: Бірінші. Менің тапсырмам бойынша Үкімет биылдан бастап Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамыту

бағдарламасын іске асыруға кірісіп кетті.

Екінші. Үкімет «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасымен (ҰКП) бірлесіп, бизнестің барлық шығынын жаппай азайту

жөнінде шаралар қабылдауы қажет. Үшінші. Мемлекеттің экономикадағы үлесін ішкі жалпы өнімнің 15%-ына дейін, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) елдері деңгейіне дейін төмендету экономикалық өсімге тың серпін беруге

тиіс.

Төртінші. Кәсіпкерлікті дамытуға мемлекет-жекеменшік серіктестігі аясын кеңейту зор мүмкіндік береді. Бұл жерде

әңгіме бірқатар мемлекеттік қызметтер көрсету міндетін бизнеске беру ісіне қатысты болып отыр.

Үшінші басымдық – макроэкономикалық тұрақтылық. Мұндағы басты міндет – ақша-несие саясатының ынталандырушы рөлін қалыпқа келтіру және экономиканы қаржыландыруға жекеменшік капитал тарту.

Бірінші. Бүгінде Ұлттық банк алдында инфляциялық таргеттеу режімін дамыту жөніндегі маңызды міндет тұр. Орта мерзім

ішінде инфляция деңгейін кезең-кезеңмен 3-4%-ға дейін төмендетуге қол жеткізуіміз керек. Екінші. Еліміздің қаржы секторын «қайта

жаңғырту» қажет.

Үшінші. Қор нарығын одан әрі дамыту. Үкіметтің міндеті – бұл қаражаттың экономикаға, соның ішінде жекешелендіруге қатысу арқылы пайда беруін қамтамасыз ету. Сонымен бірге, Қазақстанның жекеменшік кәсіпорындарының облигация

шығарылымдарын субсидиялау мәселесін пысықтау қажет.

Келесі шешуші міндет – салық-бюджет саясатын жаңа экономикалық жағдайға бейімдеу. Бірінші. Бюджет шығыстарының тиімділігін түбегейлі арттыру қажет. Екінші. Ұлттық қор қаражатын пайдалануға ұтымдылық тұрғысынан қараған жөн. Үшінші. Үкімет квазимемлекеттік сектордың сыртқы және ішкі қарыздарына мониторинг жүргізу мен бақылау жасау жүйесін қалыптастырып, онда тәртіп орнату керек.

Төртінші басымдық – адами капитал сапасын жақсарту. Бірінші. Ең алдымен, білім беру жүйесінің рөлі өзгеруге тиіс. Қазақ тілінің басымдығы сақталады. Оның әрі қарай дамуына зор көңіл бөлінеді. Сонымен қатар, бүгінде ағылшын тілі – жаңа

технология, жаңа индустрия, жаңа экономика тілі.

Екінші. Білім беру жүйесімен қатар денсаулық сақтау жүйесі де өзгеруге тиіс.

Биылғы 1 шілдеден мемлекеттің, жұмыс берушілердің, азаматтардың ортақ жауапкершілігіне негізделген міндетті медициналық сақтандыру жүйесі (ММСЖ) енгізіле бастайды.

Бұл жүйенің тиімділігі әлемдік тәжірибе арқылы дәлелденген. Оған халықтың әлеуметтік әлсіз топтарының қатысуына мемлекеттік қолдау көрсетіледі.

Үкімет қажетті деңгейде денсаулық сақтау саласын ақпараттандыруы керек. Үкіметке және әкімдерге кең ауқымды

ақпараттық-түсіндіру жұмысын жүргізуді тапсырамын. Үшінші. Әлеуметтік қамтамасыз ету саласына қатысты.

Бесінші басымдық – институционалдық өзгерістерге, қауіпсіздікке және сыбайлас жемқорлықпен күреске қатысты.

Бірінші. Үкімет үшінші жаңғырту аясында ЭЫДҰ-ның озық тәжірибелері мен ұсынымдарын имплементациялау жұмысын қамтамасыз

етуге тиіс.

Екінші. Біз жеке меншікті қорғауға, құқық үстемдігіне және баршаның заң алдында теңдігін қамтамасыз етуге

бағытталған реформалар жүргізудеміз. Үшінші. Қауіпсіздік ахуалы қуатты және әрекет ете алатын мемлекеттің өлшеміне айналып келеді.

Төртінші. Біз елдегі сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендету бағытында елеулі қадамдар жасадық.

Қымбатты достар! Қазақстан – жас, көп ұлтты, болашағына сенімді және қарқынды дамып келе жатқан мемлекет! Біз тәуелсіз

Қазақстанның 25 жылдық даму жолынан өттік. Алдағы 25 жылда бұдан да биік белестер күтіп тұр.Мемлекет құру жолында теңдессіз, мол тәжірибе жинап, жаңа кезеңге қадам басып отырмыз.

Алдымызда қандай қиындықтар кездессе де, оларды еңсере алатынымызға сенімдімін. Біздің басты күшіміз – бірлікте.

Қазақстанды кейінгі ұрпақ үшін бұдан да өсіп-өркендеген елге айналдырамыз!

«ТРЕТЬЯ МОДЕРНИЗАЦИЯ КАЗАХСТАНА:

ГЛОБАЛЬНАЯ КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТЬ»

С начала 2017 года Казахстан стал непостоянным членом Совета Безопасности ООН. В этом году в Астане пройдет международная выставка «ЭКСПО-2017».

Ситуация в мире динамично меняется. Это новая глобальная реальность, и мы должны ее

принять.

Уважаемые соотечественники! Только те народы, которым удастся опередить будущее и решительно пойти навстречу вызовам, а не стоять и ждать, окажутся победителями. В мире началась очередная, уже Четвертая промышленная революция. Повсеместная цифровизация экономика приведет к исчезновению целых отраслей и созданию принципиально новых. Сегодня я ставлю задачу обеспечить реализацию Третьей модернизации Казахстана.

Первая модернизация Казахстана:  четверть века назад на руинах СССР было с фундамента создано новое государство, которого не было на карте мира. Был осуществлен переход от плановой экономики к рыночной.

Вторая модернизация началась с принятия Стратегии-2030 и создания новой столицы Астаны. Страна вырвалась из

зоны экономического отставания и вошла в число 50 конкурентоспособных экономик мира.

Теперь мы должны смело шагнуть вперед и начать Третью модернизацию, которая станет не планом борьбы с текущими глобальными вызовами, а надежным мостом в будущее, навстречу целям Стратегии-2050. Она будет проводиться на базе Плана нации «100 конкретных шагов».

Пять основных приоритетов,

призванных обеспечить темпы роста экономики выше среднемировых и устойчивое

продвижение в число 30 передовых стран:

 Первый приоритет - это ускоренная технологическая модернизация экономики. Необходимо развивать в стране такие перспективные отрасли, как 3D-принтинг, онлайн-торговля, мобильный банкинг, цифровые сервисы, в том числе в

здравоохранении и образовании, и другие. По мнению Президента, Правительству  необходимо разработать и принять отдельную

программу «Цифровой Казахстан». По поручению Президента,  Правительству  необходимо создать на базе одного из объектов

ЭКСПО-2017 международный технопарк IT-стартапов, который станет платформой для привлечения предпринимателей и инвесторов со всего мира.

Вторая комплексная задача - параллельно с созданием новых индустрий нам следует придать импульс развитию традиционных базовых отраслей -это промышленность, АПК, транспорт и логистика, строительный сектор.

1. повысить производительность труда путем повсеместного внедрения элементов Четвертой промышленной революции: автоматизация, роботизация, искусственный интеллект, обмен «большими данными».

2. продолжить индустриализацию с упором на развитие конкурентоспособных экспортных производств в приоритетных отраслях.

Для активизации работ в этом направлении необходимо сконцентрировать инструменты развития и продвижения экспорта в одном ведомстве.

При Правительстве создать Совет по экспортной политике. Важную роль в привлечении финансовых ресурсов в экономику страны должен играть Международный финансовый центр «Астана».

3. Горно-металлургический и нефтегазовый комплексы страны должны сохранить свое стратегическое значение для устойчивости экономического роста.

Большое внимание должно быть уделено расширению минерально-сырьевой базы. Необходимо активное проведение геологоразведки. Дальнейшее развитие этих отраслей должно быть жестко увязано с углублением комплексной переработки

сырья. Поручаю до конца года обеспечить принятие нового Кодекса о недрах и внесение необходимых поправок в налоговое законодательство.  

 4. Аграрный сектор должен стать новым драйвером экономики. Бренд made in Kazakhstan должен стать эталоном такой продукции. Вместе с тем мы должны стать так называемой «хлебной корзиной» по производству зерна на всем евразийском континенте. Нам

необходимо обеспечить переход от сырьевого производства к выпуску качественной, переработанной продукции.

 5. Развитие новой евразийской логистической инфраструктуры является одним из важных приоритетов. Для полного раскрытия транспортного и транзитного потенциала страны нужна координация с соседними странами. Необходимо обеспечить

свободу транзита грузов, создание и модернизацию транспортных коридоров.

Процессы урбанизации обуславливают необходимость развития строительного сектора, который станет полноценным драйвером отечественной экономики. С 2017 года начинается реализация жилищной программы «Нұрлы Жер».

В программе заложены комплексные меры развития рынка жилья. Для социально уязвимых слоев населения акиматы продолжат развивать арендное жилье без права выкупа.

Третья комплексная задача - это модернизация рынка труда. С внедрением новых технологий в традиционных

отраслях будут высвобождаться трудовые ресурсы: Правительству следует реформировать центры занятости и создать единую онлайн-платформу по всем вакантным рабочим местам и всем населенным пунктам.

Второй приоритет – кардинальное улучшение и расширение бизнес-среды. В 2017 году  приступили к реализации

Программы продуктивной занятости и развития массового предпринимательства.

1. Правительству совместно с Национальной палатой предпринимателей «Атамекен» необходимо принять меры по фронтальному снижению всех видов издержек для бизнеса.

2. Новый импульс экономическому росту должно дать снижение доли государства в экономике до 15% в ВВП, до уровня стран ОЭСР.

3. Большой потенциал для развития предпринимательства дает расширение государственно-частного партнерства. Речь идет о передаче ряда госуслуг бизнесу. Для привлечения частного капитала нужно использовать все возможные виды и формы ГЧП: доверительное управление госимуществом, сервисные контракты и другие.

4. Важно не допускать ценовых и тарифных сговоров. Поручаю Правительству совместно с НПП «Атамекен» провести «ревизию» всего

законодательства на предмет выявления норм, препятствующих конкуренции.

Третий приоритет - макроэкономическая стабильность. Ключевой задачей здесь является восстановление

стимулирующей роли денежно-кредитной политики и привлечение частного капитала в

финансирование экономики.

1. Развитие режима инфляционного таргетирования. Необходимо добиться поэтапного снижения уровня

инфляции до 3-4% в среднесрочном периоде.

2. Нужна «перезагрузка» финансового сектора страны.

3. Дальнейшее развитие фондового рынка. Приватизация должна дать импульс его развитию. Поручаю Правительству совместно с Национальным банком принять меры, направленные на активизацию отечественного фондового рынка.

Другой ключевой задачей является приведение налогово-бюджетной политики к новым экономическим реалиям:

3.1. Следует кардинально повысить эффективность бюджетных расходов.

3.2. Необходимо более рационально относиться к использованию средств Национального фонда. Налоговую политику нужно нацелить на стимулирование выхода бизнеса из «тени» и расширение налоговой базы в несырьевом секторе.

3.3. Правительству необходимо выстроить систему мониторинга и контроля за внешними и внутренними займами квазигосударственного сектора и навести здесь порядок.

Четвертый приоритет - улучшение качества человеческого капитала:

1. Прежде всего должна измениться роль системы образования. Сделать образование центральным звеном новой модели экономического роста. Учебные программы необходимо нацелить на развитие способностей критического мышления и навыков самостоятельного поиска информации. Наряду с этим нужно уделить большое внимание формированию IT-знаний, финансовой грамотности и воспитанию

патриотизма молодежи. Начиная с 2019 года обучение по некоторым предметам в 10-11-х классах будет проходить на английском языке.  С 2017 года начинается реализация проекта «Бесплатное профессионально-техническое образование для всех».

2. Наряду с системой образования должна измениться и система здравоохранения. С 1 июля текущего года начнет внедряться система обязательного социального медицинского страхования, основанная на солидарной ответственности

государства, работодателей и граждан.

3. В сфере социального обеспечения. По моему поручению с 1 июля 2017 года будут повышены пенсии для 2,1 миллиона пенсионеров до 20% к уровню 2016 года. Кроме того, с 1 июля 2018 года назначение базовой пенсии будет осуществляться по новой методике. Ее размер будет зависеть от стажа участия в пенсионной системе.

Пятый приоритет - институциональные преобразования, безопасность и борьба с коррупцией.

1. В рамках Третьей модернизации Правительству необходимо обеспечить работу по имплементации лучших практик и рекомендаций ОЭСР.

2. Мы проводим реформы, направленные на защиту частной собственности, верховенство права и обеспечение равенства всех перед законом.

3. Состояние безопасности становится мерилом сильного и дееспособного государства. Ключевыми здесь являются вопросы борьбы с

финансированием деструктивных сил и связями с зарубежными террористическими организациями.

4. Снижение уровня коррупции в стране. Необходимо усилить работу по выявлению и искоренению причин и предпосылок коррупции. Одним из ключевых вопросов является совершенствование сферы закупок.

Дорогие друзья! Казахстан - молодое многонациональное, уверенное в своем будущем, динамично развивающееся государство! Мы прошли 25-летний путь становления. В следующие 25 лет нас ожидают еще более высокие рубежи. Собрав уникальный богатый опыт в создании государства, мы вступили в новый этап. Уверен, какие бы трудности не встретили нас впереди, мы их преодолеем. Наша

главная сила - в единстве. Мы превратим Казахстан в еще более процветающую страну для наших потомков!

31.01.2017 г., Акорда

ҚАЗАҚСТАННЫҢҮШІНШІ ЖАҢҒЫРУЫ: ЖАҺАНДЫҚ БӘСЕКЕГЕ ҚАБІЛЕТТІЛІК

ТРЕТЬЯ МОДЕРНИЗАЦИЯ КАЗАХСТАНА: ГЛОБАЛЬНАЯ КОНКУРЕНТОСПОСОБНОСТЬ